Czas do przedszkola :)

Strefy i etapy samodzielności dziecka

"...Samodzielność dziecka w wieku przedszkolnym możemy zaobserwować w trzech sferach. Pierwsza strefa to samodzielność praktyczna, która pozwala na poradzenie sobie z wyzwaniami porządkowymi i samoobsługowymi – ubieranie i rozbieranie się, higiena. Druga to samodzielność umysłowa, czyli zdolności do podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów podczas zabawy i nauki. Trzecia – samodzielność społeczna – to umiejętność współdziałania z rówieśnikami i opiekunami, porozumiewania się z nimi oraz barania odpowiedzialności za podejmowane przez siebie decyzje.

Stopień rozwoju umiejętności samoobsługowych będzie różnił się między dziećmi, co często jest łatwe do zaobserwowania w tej samej wiekowo grupie dzieci. Jedne świetnie sobie radzą z rozbieraniem i higieną, a inne potrzebują niemal pełnego wsparcia przy tych samych czynnościach.

Od czego zależy takie zróżnicowanie? Czynników jest wiele – różnice płciowe, ilośćdoświadczeń i nawyków wy niesionych z domu i środowiska, w którym się dotychczas znajdowały. Trudności w samoobsłudze mogą mieć również źródło wnieprawidłowym rozwoju napięcia mięśniowego, dysfunkcjach integracji sensorycznej, słabo rozwiniętej motoryce małej i dużej, problemach z planowaniem ruchowym czy występujących zaburzeniach rozwoju.

Przy wspomaganiu rozwijania tych umiejętności ważne jest, aby wiedzieć co dzieckopowinno osiągnąć w danym przedziale wiekowym. Brak opanowania umiejętności podstawowych będzie utrudniało nabycie bardziej złożonych. Nie wymagajmy więc od dziecka wykonywania zadań przekraczających jego możliwości. 

Należy pamiętać, że 3-latek powinien potrafić: rozsunąć zamek w kurtce, rozpiąć ubranie zapięte na zatrzaski, zamieszać łyżeczką w kubeczku, włożyć skarpetki, rozpiąć duże guziki, nadziać jedzenie na widelec i wziąć do ust, zdjąć luźną bluzę wkładaną przez głowę i rozpięte części ubrania, zgłaszać potrzeby fizjologiczne, odkręcić i zakręcić kran, załatwić się do toalety i spuścić wodę, odkręcić kran i nalać wodę do kubka, włożyć półbuty z pomocą dorosłego, włożyć kurtkę lub bluzę rozpinaną z przodu, włożyć kapcie..."

Autor: Agnieszka Gola-Marianowska